KONCEPCJA UMYSĹU W FILOZOFII DANIELA DENNETTA

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

natury. Dretske proponuje wprowadzenie zdeterminowania funkcjonalnego na bazie uczenia
się. Organizm lub system poddany wielokrotnie działaniu tych samych bodzców może, na
bazie uczenia się poprzez asocjacje, wytworzyć pewien określony stan wewnętrzny, który do
pewnego stopnia zdeterminuje go funkcjonalnie. W ten sposób znaczenia symboli, którymi
posługuje się organizm lub system mogą zbliżyć się do znaczenia naturalnego. Nie mogą go
jednak osiągnąć, gdyż aby tego dokonać organizm musiałby wiedzieć wszystko.
Dretske uważa, że nie ma wrodzonych myśli, czy przekonań, wszystkie można wyjaśnić przy
użyciu historii życia i zachowań danego organizmu. Dennett nie zgadza się z tym, gdyż
zwierzęta przejawiają pewne wrodzone, instynktowne zachowania. Są one tym, co ewolucja
lub natura miała na myśli . Zróżnicowanie proponowane przez Dretske go jest
zróżnicowaniem typu: syntaktyka znaczenie naturalne a semantyka znaczenie
15
Tamże, s. 303.
16
Tamże, s. 304.
http://kognitywistyka.prv.pl
15
P. CZARNECKI, Koncepcja umysłu w filozofii Daniela C. Dennetta
16
funkcjonalne. Nie wystarcza ono jednak, by pokazać jak stany wewnętrzne systemu lub
organizmu nabywają znaczenia w procesie uczenia się.
Za motto rozwiązania proponowanego przez Fodora uznać można zdanie: Nie ma
reprezentacji bez błędnej reprezentacji. 17 W jego reprezentacjonistycznej teorii umysłu tylko
stany mentalne mają własności semantyczne. Fodor chce uniknąć problemu rozłączności
semantyczno syntaktycznej, czy też mentalno fizykalnej i sugeruje, że można to zrobić
bez użycia teorii ewolucji. W jej miejsce proponuje on pierwotne [original] i wewnętrzne
[intrinsic] znaczenie naszych reprezentacji mentalnych18. Dennett stwierdza, że takie
wyjaśnienie jest równie niewystarczające, jak wyjaśnienie Dretske go. Nie odnosimy w nim
znaczenia do przedmiotu zewnętrznego i nie ma żadnej semantyki. Nie zostaje nawiązana
żadna relacja organizmu ze środowiskiem zewnętrznym. Organizm nie może więc
rozpoznawać błędnie, ani mieć błędnych reprezentacji.
Rozważania stanów mentalnych oparte o możliwość popełnienia błędu lub błędnej
reprezentacji prowadzą Dennetta do argumentów Burge a przeciwko koncepcji
indywidualizmu19, według której indywidualne stany i zdarzenia intencjonalne nie mogą być
inne niż są, gdyż indywidualne fizykochemiczne, neuronalne lub funkcjonalne procesy z nimi
związane opisywane są nieintencjonalnie, w sposób niezależny od społecznego kontekstu
organizmu. Burge argumentuje za fałszywością tezy indywidualizmu posługując się
przykładem automatu mylnie rozpoznającego bardzo podobne przedmioty jako takie same.
Nic strukturalnie, ani fizykalnie nie zostaje we wnętrzu takiego automatu zmienione, a jednak
przypiszemy jego stanom wewnętrznym różne znaczenia, w zależności od tego czy użyjemy
go do rozpoznawania jednego, czy też drugiego rodzaju przedmiotu.
W przykładzie tym nie pozostawiono, jak dotąd, miejsca na niezdeterminowanie treści.
Zawsze istnieje pewien fakt, do którego, poprawnie lub nie, odnosimy znaczenie i to my
wypełniamy margines niezdeterminowania wynikający z niedoskonałości systemu
rozpoznawczego rozpatrywanego urządzenia. Tego rodzaju antyindywidualizm interesuje
Dennetta ze względu na to, że pokazuje on zależność intencjonalności wewnętrznej, a także
pierwotnej od kontekstu. Wszelka wyróżniona w stanach wewnętrznych systemu lub
organizmu intencjonalność posiada swe uzasadnienie i spełnienie swej prawdziwości w
użyteczności dla dostosowania się organizmu do środowiska. Przyjmując nastawienie
intencjonalne w celu zinterpretowania zachowania się organizmu musimy pamiętać o
wyposażeniu jego stanów wewnętrznych w treści intencjonalne.
Mówiąc o intencjonalności stanów wewnętrznych umysłów ludzkich również musimy liczyć
się z tym, co Natura miała na myśli . Użycie takiego języka to antropomorfizacja, a ściślej
mówiąc opis pewnego nieświadomego, mechanicznego procesu przy użyciu terminów [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Pokrewne