Choroby_reumatyczne_w_codziennej_praktyce

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

barkowy łopatki i więzadło kruczo-ramienne w czasie ruchów. W tkan-
kach okołostawowych ze zmianami zwyrodnieniowymi mogą powstać
wtórne odczyny zapalne oraz odkładać się sole wapnia. Złogi tych soli
znajdujące się w ścięgnach przebijają się niejednokrotnie do sąsiadującej
z nimi kaletki maziowej. Zmiany zwyrodnieniowe mogą powstawać
również w ścięgnie długiej głowy mięśnia dwugłowego ramienia.
Zmiany w tkankach okołostawowych przebiegają u większości osób
bezobjawowo i dopiero zadziałanie różnorodnych szkodliwych czyn-
ników wyzwala objawy kliniczne zespołu bolesnego barku. Do czyn-
ników wyzwalających zalicza się: długotrwałe unieruchomienie stawu
barkowego, uraz, przebicie się złogów soli wapnia do kaletki maziowej,
miejscowe zaburzenia ukrwienia tkanek, wtórne procesy zapalne, zabu-
rzenia neurotroficzne i inne.
Uszkodzenie stożka mięśniowo-ścięgnistego z istniejącymi uprzednio
zmianami zwyrodnieniowymi w ścięgnach następuje najczęściej pod
wpływem urazu lub dużych obciążeń kończyny górnej przy pracy.
Przerwanie przyczepów mięśni nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego
i obłego mniejszego, wchodzących w skład stożka mięśniowo-ścięgnistego
może być częściowe lub całkowite. Częściowe przerwanie ścięgna mięśnia
nadgrzebieniowego pozwala na czynne odwodzenie ramienia w pełnym
zakresie ruchu po znieczuleniu miejsca uszkodzenia. Przy całkowitym
PRZYKAADY DIAGNOSTYKI
CHOR�B REUMATYCZNYCH
Rozdział ten składa się z dwóch części. W pierwszej przytoczono
typowy dla danej jednostki chorobowej wywiad, wynik badania przed-
miotowego, wyniki rutynowych badań pomocniczych oraz pytania, na
które należy odpowiedzieć znając powyższe dane.
Część druga zawiera odpowiedzi na te pytania i uzasadnienie rozpoz-
nania choroby.
Część pierwsza
Przykład 1.
Chora S. Ch., lat 28, ekspedientka.
Wywiad: od 6 miesięcy ból i obrzęk stawów palców rąk i stawów
nadgarstkowych oraz ból w stawach stóp i kolanowych. Znaczne zmniej-
szenie się siły chwytu rąk (cięższe przedmioty często wypadają jej z rąk),
ogólne złe samopoczucie, poranna sztywność stawów".
Badanie przedmiotowe: obrzęk stawów śródręczno-paliczkowych
i międzypaliczkowych bliższych palców II, III, i IV rąk. Ruchy w tych
stawach są bolesne. Ruchy w stawach nadgarstkowych bolesne, nieznacz-
nie ograniczone. Skóra grzbietu rąk nadmiernie cienka, zanik mięśni
międzykostnych grzbietowych oraz mięśni kłębu kciuka i kłębika palca
małego. Obrzęk stawów śródstopno-paliczkowych palców stóp.
Wyniki badań pomocniczych: OB 28/46, morfologia krwi: mier-
na niedokrwistość niedobarwliwa, mocz bez składników patologicznych.
Pytania:
1. Jakie jest przypuszczalne rozpoznanie choroby i co za nim przemawia?
82 Zmiany pozastawowe
5.2. Zapalenie okołostawowe łokcia
(Epicondylitis humeri)
Choroba ta jest najczęściej następstwem przewlekłego przeciążania
mięśni zginających rękę grzbietowo i mięśni palców. Występuje ona
często u osób uprawiających pewne rodzaje sportu (gra w tenisa, szer-
mierka), również u masażystów, skrzypków, u osób dzwigających ciężkie
przedmioty jedną ręką. Jest to typowa choroba przyczepów", czyli
entezopatia. Najczęściej są uszkodzone przyczepy mięśni do nadkłykcia
bocznego kości ramiennej, rzadziej do nadkłykcia przyśrodkowego.
Chory skarży się na ból w okolicy nadkłykcia bocznego kości
ramiennej, promieniujący do przedramienia i nadgarstka. Ból nasila się
przy ruchu odwracania przedramienia wykonywanego z oporem oraz
przy zginaniu grzbietowym ręki. Ból zwiększa się również przy ucisku
nadkłykcia bocznego kości ramiennej.
Leczenie. W ostrym okresie należy unieruchomić staw łokciowy
i podawać niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz stoso-
wać zabiegi fizykalne (prądy diadynamiczne, ultradzwięki). W razie
braku poprawy zaleca się miejscowe injekcje preparatów octanu hydro-
kortyzonu lub 1 % roztworu chlorowodorku lignokainy.
Rzadziej występują takie entezopatie, jak: zapalenie okołostawowe
biodra, kolana, zapalenie przyczepów ścięgna Achillesa i powięzi pode-
szwowej. Do zmian w pozastawowych tkankach narządu ruchu zalicza
się zapalenie pochewek ścięgien, ganglion, chorobę de Quervaina, przy-
kurcz Dupuytrena, zespół kanału nadgarstka, chorobę Mortona opi-
sane w podręcznikach ortopedii.
Część pierwsza 85
fizycznej. Od 2 mieś. ból znacznie się nasilił, utrudnia chód, schylanie się,
chodzenie po schodach.
Badani e przedmi otowe: chory chodzi utykając na prawą kończynę
dolną. W leżeniu na wznak jest ona ustawiona w niewielkim zgięciu
i przywiedzeniu w stawie biodrowym. Stwierdza się ograniczenie rotacji
uda do wewnątrz, odwiedzenia i wyprostu, ruch zgięcia jest zachowany.
Ruchy w stawie biodrowym sprawiają choremu ból.
Wyniki badań pomocni czych: OB 8/15, morfologia krwi prawid-
łowa, mocz bez składników patologicznych.
Pytani a: jak w przykładzie 1, str. 81.
Przykład 5.
Chora M. Z., lat 60, rencistka.
Wywiad: od wielu lat ból w stawach międzypaliczkowych dalszych
palców rąk z okresowymi zaostrzeniami i remisjami. Chora jest zaniepo-
kojona rozwijającymi się w obrębie paliczków dalszych palców II V
twardymi guzkami, bolesnymi w okresie zaostrzeń. Podobne zmiany
miała matka pacjentki.
Badani e przedmi otowe: stwierdza się twarde guzki umiejscowione
na grzbietowo-bocznej powierzchni palców II V rąk obok stawów
międzypaliczkowych dalszych. Podwichnięcie paliczków dalszych w tych
stawach.
Wyniki badań pomocni czych: OB 8/17, morfologia krwi prawid-
łowa, mocz bez składników patologicznych.
Pytani a: jak w przykładzie 1, str. 81.
Przykład 6.
Chora S. M., lat 35, pracownica umysłowa.
Wywiad: przed 3 dniami przy podnoszeniu ciężkiej walizki wystąpił
gwałtowny ból w okolicy lędzwiowo-krzyżowej kręgosłupa promieniują-
cy do lewej kończyny dolnej. Ból utrzymuje się nadal w dużym nasileniu
zmuszając pacjentkę do leżenia w łóżku.
Badani e przedmi otowe: chora stoi i chodzi zginając lewą koń-
czynę dolną w stawie biodrowym i kolanowym, opierając się przodos-
topiem o podłogę. Leżąc na wznak zgina również lewą kończynę dolną
w stawie biodrowym i kolanowym, opierając stopę o podłoże. Stwierdza
84 Przykłady diagnostyki chorób reumatycznych
2. Jakie dalsze badania pomocnicze należy wykonać celem ustalenia
rozpoznania choroby?
Przykład 2.
Chory A. S., lat 32, pracownik umysłowy. [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Pokrewne